วันพุธที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2552

No426:Thành kiến về sắc tộc

BÙI VĂN PHÚ


TT Obama cụng ly bia với Giáo sư Harvard Louis Gates, trái, và Trung sĩ Cảnh sát James Crowley, giữa, tại vườn Bạch Ốc hôm 30 tháng 7, 2009. Pete Souza/White House/Getty Images


Chiều thứ Năm tuần trước tôi cũng như nhiều người Mỹ khác đã mở ti-vi để xem buổi nhậu bia do Tổng thống Barack Obama làm chủ xị.Giới quan sát thời cuộc trước đó có đoán già đoán non về những điều mà những người liên quan sẽ nói với nhau. Liệu có ai xin lỗi ai hay không về những lời nói đã phát biểu, những hành động đã làm?
Câu chuyện xảy ra giữa giáo sư Henry Louis Gates Jr. và cảnh sát viên James Crowley tưởng là chuyện nhỏ giữa hai người, nhưng khi nó được đưa lên tranh luận trên báo đài toàn quốc thì dư luận bàn tán. Đến khi một phóng viên hỏi Tổng thống Obama về sự việc ông trả lời rằng “cảnh sát đã hành động một cách ngu xuẩn” thì cả nước Mỹ xôn xao lên.
Vì thế mới có một chiều uống bia để giải bầu tâm sự.

Khi cảnh bên hông Vườn Hồng trong sân Bạch Cung được sở báo chí phủ tổng thống cho phép quay phim và chụp hình ít giây đồng hồ, giới quan sát nhận ra điều ngạc nhiên trước tiên là Phó Tổng thống Joe Biden cũng được mời mà truyền thông không hay biết trước.
Tôi đoán vì Tổng thống Obama và giáo sư Gates là người da đen, trong khi đó trung sĩ cảnh sát Crowley người da trắng, hai đen một trắng xem ra không được quân bình nên sự có mặt của ông phó Biden cũng là điều dễ hiểu. Vừa quân bình về con số, vừa chứng tỏ sự quan tâm của chính phủ ở mức cao nhất.
Lúc đầu, buổi gặp gỡ dự định được coi như cơ hội để đưa ra những bài học về quan hệ sắc tộc tại Hoa Kỳ cho cả nước học hỏi. Nhưng sau có thay đổi. Đây là buổi gặp gỡ không có thư kí hay bí thư ghi lại nội dung – It’s off record. Vì thế bốn người đã nói, tâm sự gì với nhau thì không một người ngoài nào được biết.

Sau chầu bia, trung sĩ Crowley họp báo cho biết trước khi vào bàn nhậu hai gia đình đã gặp nhau, trò chuyện thân mật, vui vẻ trong lúc được hướng dẫn tham quan nội thất Bạch Cung. Cũng theo ông, buổi uống bia diễn ra trong không khí thân mật. Sau mấy ly bia, ông và giáo sư Gates có kế hoạch sẽ gặp lại nhau trong tương lai để trao đổi thêm và rút ra những bài học về vụ việc vừa rồi. Qua buổi họp báo, cảnh sát viên Crowley còn cho biết gia đình ông bị đe doạ và đã được cảnh sát bảo vệ. Phía giáo sư Gates những ngày sau cũng nói gia đình ông bị hăm doạ. Ngoài ra, ông đã gửi một bó hoa và thư riêng đến bà Lucia Whalen, người đã gọi báo cảnh sát khi thấy ông và một người khác tìm cách đẩy cửa vào nhà mà bà nghi là kẻ trộm. Về người cảnh sát, giáo sư Gates có nhận xét như sau: “Khi ông ta không đang bắt giam bạn, trung sĩ Crowley thật sự là một người đáng mến.”
Sau khi đãi chầu bia, Bạch Cung ra thông cáo báo chí ghi cảm tưởng của Tổng thống Obama: “Điều mang chúng ta lại gần nhau hơn có sức mạnh hơn là những gì kéo chúng ta xa nhau.”
Vụ việc giữa cảnh sát da trắng và nạn nhân da mầu, như trường hợp cảnh sát bắt giáo sư Gates về đồn công an, thường được cho là hành vi mang tính “thành kiến sắc tộc” – racial profiling – của những người có trách nhiệm công vụ.
Qua vụ việc này, theo thăm dò dư luận do Wall Street Journal/NBC News thực hiện và loan báo vào thứ Tư tuần trước thì có 4% người da đen cho rằng giáo sư Gates có lỗi, 30% cho rằng cảnh sát viên. Trong khi đó 32% người da trắng nói lỗi là từ giáo sư Gates, 7% nói cảnh sát viên Crowley. Theo khuynh hướng chính trị, 47% đảng viên cộng hoà cho rằng lỗi tại giáo sư Gates so với 11% đảng viên dân chủ nói giáo sư Gates có lỗi.
Như thế vẫn còn nhiều khác biệt trong cách nhìn sự việc tuỳ theo mầu da và khuynh hướng chính trị. Trên một số kênh truyền hình đã có những phát biểu gọi Tổng thống Obama là người mang đầu óc kì thị chủng tộc.
Đối với Tổng thống Obama thì chầu bia chỉ là cách để ông chữa lửa cho lời phát biểu đã gây sốc quá mạnh trong dư luận trong những ngày qua. Bây giờ vụ việc coi như đã qua để dư luận chú ý đến những vấn đề đại cuộc như kinh tế, cải tổ y tế.
Nhưng không biết đến kì bầu cử tới chuyện này có được đối thủ của ông bỏ qua? Và cử tri có quên không?

ไม่มีความคิดเห็น: