Đô La Sơn là một giấc mơ, không phải là giấc mơ một núi tiền USD mà là giấc mơ một Hàn Quốc nếu không thống nhất thì cũng thông thương. Đây là cửa khẩu đường sắt và đường bộ nhưng hiện thời nhà ga hành khách lau chùi sạch sẽ được bỏ không, biển tàu chạy đề tượng trưng hướng đi Bình Nhưỡng (205 km) và Hán Thành (50 km). Ga hành khách này để đó, nhân viên chắp tay sau đít qua lại và Quân Cảnh Nam Hàn đứng tấn để thiên hạ chụp ảnh, trong khi chờ đợi ngày nào đó họat động, có tàu khách đi dọc Triều Tiên theo bánh con tàu quay. Hiện thì mỗi ngày chỉ có một chuyến tàu hàng qua biên giới, nối Nam Hàn với lại Khu Chế xuất Khai Thành.
Phía nhà ga hành khách đường bộ thì có tấp nập hơn, nhân viên hướng dẫn của Hyundai mặc đồng phục lùa khách từ xe xuống vào khu làm thủ tục. Bốn hay sáu bận một tuần, du lịch Khai Thành tập thể là một đoàn trên dưới mười xe buýt 40 chỗ ngồi.
Hàn Quốc có lẽ là nước Đức của Đông Á cho nên chỉ sau 10 phút là mọi người được phân phát đầy đủ giấy tờ. Ausweiss tùy thân này là một cái túi nhựa to bằng bàn tay, ai nấy phải đeo lủng lẳng trước ngực. Bên trong chứa sổ thông hành hay là giấy chứng minh, bản đồ và hướng dẫn nhưng cả hai mặt ngoài đều có ảnh và lý lịch của đương sự. Đây là lần đầu tôi thấy thẻ an ninh cả hai mặt đều có hình, chắc là tại một viên chức Bắc Hàn nào đó lo xa, lỡ có tên tay sai Đế Quốc nào mánh mung quay ngược túi đeo lại thì làm sao mà nhận diện (tuy theo tôi thì chắc ăn là phải bắt mọi người đeo cả thẻ trên lưng, đây là sơ xuất thứ nhì của các chiến sĩ công an bảo vệ Chủ thể tư tưởng). Phần lớn các du khách người Nam Hàn nên phải xếp hàng trước quày đổi tiền vì Bắc Triều Tiên chỉ nhận USD để thanh toán các việc mua bán lặt vặt chứ không nhận tiền won của miền Nam (hẳn là vì nhà nước in giấy 100 USD giả không kịp). Thủ tục xuất cảnh Nam Hàn nhanh và gọn nhưng ấn tượng đầu tiên khi nhập cảnh một nước bao giờ cũng là công an cửa khẩu của nước này.
Phòng nhập cảnh của miền Bắc to đùng, năm hay mười quày có máy quang tuyến kiểm soán hành lý và máy dò vũ khí, trước mỗi quày đều có nhân viên của Hyundai chỉ dẫn và giúp đỡ du khách một cách hiệu năng cho chóng mà xong phần qua ải này. Các tướng trấn ải Bắc Hàn ai nấy đều mặt mày nghiêm trọng, từ hành lang trên lầu lại có năm ba xếp lớn đứng canh chừng họ thi hành công vụ ra sao, lỡ có kẽ hở nào tình báo địch có thể lợi dụng để xâm nhập các xếp còn chận đứng kịp thời.
Nói đại khái, không khí này căng thẳng có phần hơn là cửa khẩu Việt Nam tôi từng biết vào 20 năm trước đây, với một khác biệt lớn, là ở đây tuyệt đối không có chuyện tiền trà nước cho vui, mọi dấm dúi thì Hyundai Asan hẳn đã lo từ trước, ở một cấp độ khác. Công việc kiểm soán này đắc lực, tôi giật mình khi thấy hồ sơ lý lịch có ảnh của tôi đã nằm sẵn trên quày, có nghĩa là Hyundai phải nộp trước một bản cho công an, khi tôi đến vị này phải so với bản tôi cầm tay xem không có sai lệch, ba mặt một… hình, thì mới đóng dấu cho vào. Nhiệm vụ ngăn ngừa của các chiến sĩ hải quan cũng đắc lực không kém, máy ảnh nào cũng được họ tận mắt dò cẩn thận xem đầu kính có quá 160mm hay không, mp3, wma có thu được nói chuyện hay là chỉ có hiệu năng phát nhạc rập rình.
Thoát ra đến ngoài tôi đã tưởng là dễ thở thì đâm vào ngay một ông công an đeo súng, mặt hầm hầm đang la hét các xe buýt trên bãi đậu. Hàn Quốc, Nam cũng như Bắc vì đây là bản sắc dân tộc đậm đà, vốn rất trật tự và trật tự trong cả lưu thông. Các xe chở khách, ở đây cũng như ở những lần khác tôi có dịp nhận xét, mang số bao nhiêu thì tự động đỗ vào vị trí theo thứ tự, có nghĩa là xe số 001 thì đỗ đầu, xe số 007 thì dù có The name is Bond, James Bond, thì cũng phải đỗ sau xe 006 trên bãi. Chính vì thế mà các xe ở đây đang phải lùi tới, tiến lên lòng vòng, khiến vị nhân viên công lực này mất bình tĩnh, thiếu điều rút súng ra bắn thị oai. Hay là đã vướng vào cái nghiệp công an thì khi thi hành công vụ là phải hét, chỉ khi nào về nhà mới được phép nở một nụ cười dễ thương mình ơi hôm nay thế nào em có mệt không. Tôi không biết, nhưng thế cũng đủ làm tôi sợ, tôi nhìn ra xe của tôi là tôi phóng thẳng lên chứ chẳng dám đi chầm chậm để quan sát cảnh vật hay là cảnh sát. Lên được đến xe ngực tôi vẫn còn đập thùng thùng, may là ông ta chỉ mang súng ngắn chứ ông mang tên lửa RPG 7 thì dù có lên xe bọc sắt tôi vẫn sẽ còn sợ.
Tôi đặt đít xuống ngồi và như vậy là (đặt đít xuống ngồi) trên lãnh thổ của Bắc Hàn.
Kể xấu về Bắc Hàn thì cũng như khen hoa hậu eo thon, khen người mẫu chân dài và khen phò mã tốt áo. Nhưng trước hết, nếu có chuyện phân chia Nam Bắc này thì cũng chỉ tại một cái mắt liếc nghiêng thành. Đại diện Ấn Độ tại Ủy ban Tạm thời về Triều Tiên tại Liên hiệp quốc, ông KPS Menon, đã vì nụ cười của một nhà thơ Marian Mo (Yun-suk) mà biểu quyết lệch cán cân khi phần Nam do Hoa Kỳ kiểm soát tổ chức bầu cử riêng vào năm 1948, mặc dù các thành viên Canada và Australia đều chống đối (đại diện các nước này thì không được cắp mắt nào màu xanh bán đảo để ý đến). Bầu cử tại miền Nam vào thời điểm đó không bảo đảm được tự do và trong sạch như cuộc đàn áp Tế Châu (Jeju) 1948 cho thấy: 30.000 người bị giết trong số 300.000 dân trên đảo, ai bảo chúng mày làm loạn, đi bỏ phiếu lại không đứng thẳng hàng. Cuộc bầu cử riêng rẽ này thay vì tổng tuyển cử thống nhất, cũng là lý do khiến bán đảo bị phân chia cho đến ngày nay, nạn nhân không hàn gắn được của chiến tranh lạnh giữa hai trục.
Trong 60 năm kế tiếp (kể cả cuộc chiến ba năm và ba triệu người thiệt mạng), Bắc Hàn trở thành quốc gia kín cửa và cô lập nhất thế giới nhưng nếu đổ hết cho bố con ông Kim thì cũng tội. Bắc Hàn nếu ngày hôm nay vẫn là quốc gia cô lập nhất là bởi vì cho đến ngày hôm nay đó là quốc gia bị và hơi bị cô lập nhất thế giới.
Thoát ra đến ngoài tôi đã tưởng là dễ thở thì đâm vào ngay một ông công an đeo súng, mặt hầm hầm đang la hét các xe buýt trên bãi đậu. Hàn Quốc, Nam cũng như Bắc vì đây là bản sắc dân tộc đậm đà, vốn rất trật tự và trật tự trong cả lưu thông. Các xe chở khách, ở đây cũng như ở những lần khác tôi có dịp nhận xét, mang số bao nhiêu thì tự động đỗ vào vị trí theo thứ tự, có nghĩa là xe số 001 thì đỗ đầu, xe số 007 thì dù có The name is Bond, James Bond, thì cũng phải đỗ sau xe 006 trên bãi. Chính vì thế mà các xe ở đây đang phải lùi tới, tiến lên lòng vòng, khiến vị nhân viên công lực này mất bình tĩnh, thiếu điều rút súng ra bắn thị oai. Hay là đã vướng vào cái nghiệp công an thì khi thi hành công vụ là phải hét, chỉ khi nào về nhà mới được phép nở một nụ cười dễ thương mình ơi hôm nay thế nào em có mệt không. Tôi không biết, nhưng thế cũng đủ làm tôi sợ, tôi nhìn ra xe của tôi là tôi phóng thẳng lên chứ chẳng dám đi chầm chậm để quan sát cảnh vật hay là cảnh sát. Lên được đến xe ngực tôi vẫn còn đập thùng thùng, may là ông ta chỉ mang súng ngắn chứ ông mang tên lửa RPG 7 thì dù có lên xe bọc sắt tôi vẫn sẽ còn sợ.
Tôi đặt đít xuống ngồi và như vậy là (đặt đít xuống ngồi) trên lãnh thổ của Bắc Hàn.
Kể xấu về Bắc Hàn thì cũng như khen hoa hậu eo thon, khen người mẫu chân dài và khen phò mã tốt áo. Nhưng trước hết, nếu có chuyện phân chia Nam Bắc này thì cũng chỉ tại một cái mắt liếc nghiêng thành. Đại diện Ấn Độ tại Ủy ban Tạm thời về Triều Tiên tại Liên hiệp quốc, ông KPS Menon, đã vì nụ cười của một nhà thơ Marian Mo (Yun-suk) mà biểu quyết lệch cán cân khi phần Nam do Hoa Kỳ kiểm soát tổ chức bầu cử riêng vào năm 1948, mặc dù các thành viên Canada và Australia đều chống đối (đại diện các nước này thì không được cắp mắt nào màu xanh bán đảo để ý đến). Bầu cử tại miền Nam vào thời điểm đó không bảo đảm được tự do và trong sạch như cuộc đàn áp Tế Châu (Jeju) 1948 cho thấy: 30.000 người bị giết trong số 300.000 dân trên đảo, ai bảo chúng mày làm loạn, đi bỏ phiếu lại không đứng thẳng hàng. Cuộc bầu cử riêng rẽ này thay vì tổng tuyển cử thống nhất, cũng là lý do khiến bán đảo bị phân chia cho đến ngày nay, nạn nhân không hàn gắn được của chiến tranh lạnh giữa hai trục.
Trong 60 năm kế tiếp (kể cả cuộc chiến ba năm và ba triệu người thiệt mạng), Bắc Hàn trở thành quốc gia kín cửa và cô lập nhất thế giới nhưng nếu đổ hết cho bố con ông Kim thì cũng tội. Bắc Hàn nếu ngày hôm nay vẫn là quốc gia cô lập nhất là bởi vì cho đến ngày hôm nay đó là quốc gia bị và hơi bị cô lập nhất thế giới.
 |
| Tên lửa Taepodong |
Phần nội bất xuất thì đã có nhà họ Kim lo nhưng ngoại bất nhập là do Hoa Kỳ đảm trách một cách đắc lực và vậy thì đừng hỏi tại sao. Em hát thì anh đàn, không có đàn thì hát cũng thiếu cả hay, chưa kể là chủ thể chủ nghĩa tự lực khiến quốc gia này lạnh nhạt trong bang giao với cả khối Xã hội chủ nghĩa dù đại diện bởi láng giềng lớn Trung Quốc hay là láng giềng lớn Liên Xô. Tôi cóc cần. Tuy cóc cần ai hết, nói tương đối vì Bắc Hàn không thuộc vào khối nào gắn bó, tôi đứng đây hai tay thọc túi, vậy mà về mặt kỹ nghệ, nhất là kỹ nghệ quốc phòng và về mặt hạ tầng, Bắc Hàn đã có những thành công nhất định, mức phát triển cho đến đầu thập niên 60 cao hơn ở phía Nam. Mặt tiêu dùng thì ngược lại hơi bị chậm, đến nỗi không có màn hình mỏng, không có iPod, iPhone, không có X-Box, không có nội y Victoria’s Secret và không có đủ ăn tuy có bom nguyên tử (?) và tên lửa Taepodong bắn được vu vơ qua khỏi đầu Nhật Bản, nghe đâu là điều khiển bằng controller cầm tay của máy chơi game Playstation. Bắc Hàn không có chơi game trên màn hình, đã chơi là chơi luôn đầu đạn hạt nhân.
Sát ngay cửa khẩu là Khu chế xuất của tập đoàn Hyundai, hàng rào 3 mét và cổng ra cổng vào canh gác. Mỗi ngày có 7.000 công nhân Bắc Hàn đến đây lao động, dưới sự giám sát của 1.000 cai xếp Nam Hàn, nếu chính sách mở cửa này tiếp tục mà hé rộng thì các nhà máy may mặc và xoong nồi lỉnh kỉnh ở Việt Nam sẽ mất việc về tay Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Hé thêm tí nữa thì nông dân Nam Hàn sẽ khỏi phải sang tận nước ta mà tìm vợ xa vời, hẳn là nếu mà được cho phép thì khối các thiếu nữ miền Bắc sẽ theo chồng vào Nam mà nâng khăn và chăm bón nhân sâm (trồng nhân sâm ở tại khu vực Phi quân sự lợi tức hàng năm lên đến trên 100.000 USD). Tại vùng biên giới này, các nhà máy do Nam Hàn xây dựng đều sáng loáng, và mùi hương miền Nam phảng phất, ngay cả công an hay quân đội biên phòng gì đó cũng dùng xe hai cầu của Hyundai chứ không phải là Shangri hay Pyongsang cóp-pi của các mẫu UAZ, Beijing.
Được một khúc thì ra khỏi khu chế xuất và đoàn xe bắt đầu sang những con đường núi có hẹp hơn nhưng bảo trì rất tốt, như là ở một quốc gia nào đó phát triển. Cây cối xanh rờn và mùa hè Cao Ly rất đẹp, khiến thằng con tôi là đứa chẳng bao giờ nhìn mây mà làm thơ còn phải thốt lên là chưa thấy ở đâu cảnh đẹp bằng. Nhưng tôi sang Bắc Hàn là để xem người chứ không phải để thăm cảnh.
Về phần này (xem người) thì nhà chức trách hết sức là cẩn thận. Dĩ nhiên là đường lộ 50 cây số đến Khai Thành phải đi qua làng mạc và thôn xóm nhưng có chuyến đi này bạn mới biết thế nào là cuộc sống của các nguyên thủ quốc gia, nghĩa là cách xa quần chúng khiến quần chúng trở thành một khái niệm không mấy rõ ràng.
Trên xuốt 50 cây số này, chỗ nào có bóng dân cư là hai bên lộ công an hay an ninh dân binh dân phòng đủ lọai sắc phục đứng dàn trải hai bên lộ chờ cho đoàn xe chúng tôi đi qua, ngưng mọi họat động của dân chúng trên một chiều sâu 50 hay là 100 mét, trong những trường hợp bất khả kháng khi nhà cửa dân chúng các đường có 10 hay 20 thước thì các thường dân Bắc Hàn này phải ở trong nhà, chỉ thấy vài cái đầu lấp ló qua các cánh cửa. Các hương lộ, đường làng đất đỏ hay ngay cả đường mòn ven ruộng đều có vài vị cầm gậy hay đeo súng đứng cản, sau lưng họ ở đằng xa là dân chúng, giữ một khỏang cách tuyệt đối an toàn và nếu không ngăn nổi tính hiếu kỳ thì nhìn liếc và nhìn nghiêng chứ cũng không có ai nhìn thẳng, lỡ mà đăm đăm thì tối nay họp tổ bị phê bình, báo cáo tôi thấy ông A bà B hôm nay nhìn đoàn xe Nam Hàn đi qua mà trong khóe mắt có lộ vẻ thân thiện, thích thú hay là thèm muốn, đề nghị kỷ luật các đồng chí này và cắt sổ gạo vì mất lập trường.
Trên đường lộ thì tuyệt nhiên không có giao thông nào khác. Trừ các xe công vụ, chắc là đón đưa các chiến sĩ an ninh đóng chốt trên tất cả, xin nhấn mạnh là tất cả, tất cả các lối đâm ra lộ chính cho dù là lối vẹt lối mòn trên cỏ bề ngang rộng 50 phân. Một chuyến xe đò liên xã phải dừng lại bên đường nhường chỗ, ngoài ra là vài cái xe đạp xa xa, không thấy xe công nông xe máy, phần lớn là bộ hành nhưng áo quần tươm tất, các hộ dân cư, trường học, ủy ban huyện xã đều sơn phết sạch sẽ kiểu giấy rách giữ lấy lề và thể diện là tất cả. Tôi không hiểu có phải đây là bề mặt phô trương của chế độ kiểu Bắc Kỳ ăn cá gỗ và bên trong những căn hộ mới quét vôi hai ba năm trở lại này thì cuộc sống ra sao. Nhưng nhìn qua ở tốc độ 60 kilômét một giờ thì nhà ngói cây mít, khang trang hơn các làng xóm Việt Nam chẳng hạn về mặt xây dựng, có lẽ ngang với lại thôn quê Thái Lan nhưng dĩ nhiên có một vẻ gì đìu hiu như một thầy ký gìa lên áo sơ mi trắng màu đã bắt đầu sờn.
Sát ngay cửa khẩu là Khu chế xuất của tập đoàn Hyundai, hàng rào 3 mét và cổng ra cổng vào canh gác. Mỗi ngày có 7.000 công nhân Bắc Hàn đến đây lao động, dưới sự giám sát của 1.000 cai xếp Nam Hàn, nếu chính sách mở cửa này tiếp tục mà hé rộng thì các nhà máy may mặc và xoong nồi lỉnh kỉnh ở Việt Nam sẽ mất việc về tay Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Hé thêm tí nữa thì nông dân Nam Hàn sẽ khỏi phải sang tận nước ta mà tìm vợ xa vời, hẳn là nếu mà được cho phép thì khối các thiếu nữ miền Bắc sẽ theo chồng vào Nam mà nâng khăn và chăm bón nhân sâm (trồng nhân sâm ở tại khu vực Phi quân sự lợi tức hàng năm lên đến trên 100.000 USD). Tại vùng biên giới này, các nhà máy do Nam Hàn xây dựng đều sáng loáng, và mùi hương miền Nam phảng phất, ngay cả công an hay quân đội biên phòng gì đó cũng dùng xe hai cầu của Hyundai chứ không phải là Shangri hay Pyongsang cóp-pi của các mẫu UAZ, Beijing.
Được một khúc thì ra khỏi khu chế xuất và đoàn xe bắt đầu sang những con đường núi có hẹp hơn nhưng bảo trì rất tốt, như là ở một quốc gia nào đó phát triển. Cây cối xanh rờn và mùa hè Cao Ly rất đẹp, khiến thằng con tôi là đứa chẳng bao giờ nhìn mây mà làm thơ còn phải thốt lên là chưa thấy ở đâu cảnh đẹp bằng. Nhưng tôi sang Bắc Hàn là để xem người chứ không phải để thăm cảnh.
Về phần này (xem người) thì nhà chức trách hết sức là cẩn thận. Dĩ nhiên là đường lộ 50 cây số đến Khai Thành phải đi qua làng mạc và thôn xóm nhưng có chuyến đi này bạn mới biết thế nào là cuộc sống của các nguyên thủ quốc gia, nghĩa là cách xa quần chúng khiến quần chúng trở thành một khái niệm không mấy rõ ràng.
Trên xuốt 50 cây số này, chỗ nào có bóng dân cư là hai bên lộ công an hay an ninh dân binh dân phòng đủ lọai sắc phục đứng dàn trải hai bên lộ chờ cho đoàn xe chúng tôi đi qua, ngưng mọi họat động của dân chúng trên một chiều sâu 50 hay là 100 mét, trong những trường hợp bất khả kháng khi nhà cửa dân chúng các đường có 10 hay 20 thước thì các thường dân Bắc Hàn này phải ở trong nhà, chỉ thấy vài cái đầu lấp ló qua các cánh cửa. Các hương lộ, đường làng đất đỏ hay ngay cả đường mòn ven ruộng đều có vài vị cầm gậy hay đeo súng đứng cản, sau lưng họ ở đằng xa là dân chúng, giữ một khỏang cách tuyệt đối an toàn và nếu không ngăn nổi tính hiếu kỳ thì nhìn liếc và nhìn nghiêng chứ cũng không có ai nhìn thẳng, lỡ mà đăm đăm thì tối nay họp tổ bị phê bình, báo cáo tôi thấy ông A bà B hôm nay nhìn đoàn xe Nam Hàn đi qua mà trong khóe mắt có lộ vẻ thân thiện, thích thú hay là thèm muốn, đề nghị kỷ luật các đồng chí này và cắt sổ gạo vì mất lập trường.
Trên đường lộ thì tuyệt nhiên không có giao thông nào khác. Trừ các xe công vụ, chắc là đón đưa các chiến sĩ an ninh đóng chốt trên tất cả, xin nhấn mạnh là tất cả, tất cả các lối đâm ra lộ chính cho dù là lối vẹt lối mòn trên cỏ bề ngang rộng 50 phân. Một chuyến xe đò liên xã phải dừng lại bên đường nhường chỗ, ngoài ra là vài cái xe đạp xa xa, không thấy xe công nông xe máy, phần lớn là bộ hành nhưng áo quần tươm tất, các hộ dân cư, trường học, ủy ban huyện xã đều sơn phết sạch sẽ kiểu giấy rách giữ lấy lề và thể diện là tất cả. Tôi không hiểu có phải đây là bề mặt phô trương của chế độ kiểu Bắc Kỳ ăn cá gỗ và bên trong những căn hộ mới quét vôi hai ba năm trở lại này thì cuộc sống ra sao. Nhưng nhìn qua ở tốc độ 60 kilômét một giờ thì nhà ngói cây mít, khang trang hơn các làng xóm Việt Nam chẳng hạn về mặt xây dựng, có lẽ ngang với lại thôn quê Thái Lan nhưng dĩ nhiên có một vẻ gì đìu hiu như một thầy ký gìa lên áo sơ mi trắng màu đã bắt đầu sờn.
Các từ Hán-Hàn trong bài do Trúc-Ty chuyển sang Hán-Việt.
Ảnh khu vực Khai Thành của Aleksey Novikovsky
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น